فرهنگ نماز
ششم: امام هادي (ع) و نماز شب
قطب راوندي گفته در اخلاق و حالات حضرت امام هادي (ع) كه وقتي شب فرا مي‌رسد رو مي‌كرد به قبله و مشغول عبادت مي‌گشت و ساعتي از عبادت باز نمي‌ايستاد. و بر تن شريفش جبه‌ايي بود از پشم و سجّاده‌اش بر حصيري بود و پيوسته لب مباركش در تسبيح ذكر خدا بود.
و همچنين آمده است چندين نوبت كه متوكّل ملعون افرادي را براي تفتيش و بازرسي به منزل آن حضرت فرستاد بود، مأموران متوكّل در هر دفعه كه وارد خانه مي‌شدند مي‌ديدند كه اما بر روي سجّاده حصيري‌اش مشغول عبادت و نماز خواندن بود. و يا قرآن تلاوت مي‌كرد.
نماز شب امام هادى (ع) هنگام شب به درگاه خدا وى مى‌آورد و شب را با حالت خشوع، به ركوع و سجود سپرى مى‌كرد و بين پيشانى نورانى‌اش و زمين، جز سنگريزه و خاك حايلى وجود نداشت و پيوسته با خدايش در مناجات بود و عرض مى‌كرد: (اِلهى مُسيى ءٌ قَدْ وَرَدَ وَ فَقيرٌ قَدْ قَصَدَ...) پروردگارا! گنهكارى بر تو وارد شده و تهيدستى به تو روى آورده است؛ تلاشش را بى‌نتيجه مگردان و او را مورد عنايت و رحمت خويش قرار ده و از لغزشش در گذر.
هفتم: جواني كه با نماز قلبش منوّر بود
از حضرت امام صادق (ع) روايت شده كه روزي حضرت رسول اكرم (ص) به عنوان نماز صبح به مسجد تشريف بردند، بعد از نماز جواني را ديدند به نام (حارثة بن مالك) كه رنگي زرد و بدني ضعيف داشت، آنقدر بي‌خوابي كشيده و گريه كرده بود كه چشمهايش در حدقه فرو رفته بود.
حضرت به او نزديك شد و فرمود: «گونه صبح كرده‌اي و حالت چگونه است؟».
عرض كرد: «يا رسول الله صبح كردم در حاليكه يقين دارم».
حضرت با تعجّب فرمود: «هر چيزي علامتي دارد، علامت يقين شما چيست؟».
عرض كرد: «نشانه يقين من بي‌خوابي شبهاي من است كه بيدار مي‌مانم براي نماز و عبادت (هر شب را نماز برپا مي‌دارم) و روزهاي گرم روزه مي‌گيرم و دلم از دنيا روي گردانيده و به متاع دنيا كراهت مي‌ورزم، يا رسول الله! يقين من، به مرتبه‌اي رسيده كه گويا مي‌بينم عرش خداوند را كه براي براي حساب در محشر نصب كرده‌اند و مردم محشور شده من نيز در ميان ايشان هستم و مي‌بينم اهل بهشت را كه متنعّم به انواع نعمتها هستند و بر كرسي‌ها نشسته و با هم تعارف مي‌كنند. و همچنين مي‌بينم اهل جهنّم را كه در ميان جهنّم معذّبند و گويا در گوشم زفير آتش است.
حضرت به اصحاب فرمود: «اين بنده‌اي است كه خداوند دل او را به نور ايمان منّور گردانيده است». بعد فرمود «اي جوان به همين حال باش.»
عرض كرد: «يا رسول الله دعا كن كه خداوند متعال شهادت را نصيب من گرداند». حضرت دعا كرد و پس از چند روزي با جناب جعفر به جهاد رفت و بعد از نُه نفر شهيد شد.
هشتم: شب زنده داريهاي حضرت زينب (ع)
از برخي تاريخ نگاران ديگر نقل شده كه مي‌نويسد: «تهجد و شب زنده‌داري زينب (ع) در تمام مدت عمرش، حتي شب يازدهم محرم، ترك نشد. از حضرت سجاد (ع) روايت شده كه فرمود: در آن شب عمه‌ام زينب را ديدم در جامه نماز نشسته و مشغول عبادت است.
مرحوم بيرجندي در كبريت احمر مي‌گويد: از برخي مقاتل معتبر از امام سجاد (ع) نقل شده كه فرمود: عمه‌ام زينب با تمام مصيبتهايي كه بر او وارد شده بود از كربلا تا شام هيچگاه نوافل خود را ترك نكرد.
نيز روايت كرده كه چون امام حسين (ع) براي وداع زينب آمد از جمله سخناني كه به او فرمود اين بود:
«يا اختاه! لا تنسيني في صلاه الليل». خواهر جان مرا در نماز شب فراموش نكن.
درباره شب عاشوراي زينب (ع) از كتاب مثيرالاحزان از فاطمه دختر امام حسين (ع) نقل شده كه درباره حضرت زينب مي‌گويد:
«و اما عمتي زينب، فانها لم تزل قائمه في تلك الليله - اي عاشره من المحرم- في محرابها تستغيث الي ربها، و ما هدأت لنا عين و لا سكنت لنا زفره».
و اما عمه‌ام زينب، پس وي همچنان در آن شب در جايگاه عبادت خود ايستاده بود و به درگاه خداي تعالي استغاثه مي‌كرد، و در آن شب چشم هيچ يك از ما به خواب نرفت و صداي ناله ما قطع نشد».
- حضرت زينب (س) در عبادت، شبيه مادرش حضرت فاطمه (س) بود، شبها با تلاوت قرآن و نماز شب سير مي‌كرد و نماز شب آن حضرت هيچگاه ترك نشد؛ حتي در شب يازدهم محرم نماز شب را خواند. امام سجاد (ع) فرموده: «رأيتها تلك الليله تصلي من جلوس».
ديدم زينب (س) آن شب (شب يازدهم محرم) نشسته نماز مي‌خواند. و نيز مي‌فرمايد: «ان عمتي زينب مع تلك المصائب و المحن النازله بها في طريقنا الي الشام ما تركت نوافلها الليليه».
عمه‌ام زينب با آن آزارها و اندوه‌ها كه به او رسيد، در راه ما به سوي شام نافله‌هاي شب را ترك نكرد. و نيز مي‌فرمايد: «ان عمتي زينب (س) كانت تؤدي صلواتها من قيام الفرائض و النوافل عند سيرالقوم بنا من الكوفه الي‌الشام و في بعض المنازل كانت تصلي من جلوس فسألتها عن سبب ذلك، فقالت».
«اصلي من جلوس لشده الجوع والضعف منذ ثلاث ليال، لانها كانت تقسم ما يصيبها من الطعام علي الاطفال لان القوم كانوا يدفعون لكل واحد منا رغيفا واحدا من الخبز في‌اليوم والليله».
عمه‌ام زينب هنگامي كه لشگر، ما را از كوفه به شام مي‌برد نمازهاي واجب و مستحب خود را ايستاده بجا مي‌آورد و در برخي منازل نشسته نماز مي‌خواند، سبب و علت آن را از او پرسيدم، گفت: نشسته نماز مي‌خوانم چون سه شب است بسيار گرسنه بوده و ضعف و سستي مرا در برگرفته، براي اينكه آنچه از طعام و خوراك به او مي‌رسيد ميان كودكان قسمت مي‌نمود. چون لشگر به هر يك از ما در روز و شب يك گرده نان مي‌داد.
فاطمه دختر امام حسين (ع) نيز مي‌گويد: عمه‌ام زينب در شب دهم محرم (شب عاشورا) همه شب را در محراب و جايگاه نمازش ايستاده و استغاثه مي‌كرد و از پروردگار كمك و ياري مي‌خواست كه بر اثر آه و ناله او هيچيك از ما نخوابيديم.
گفته‌اند كه امام حسين (ع) در آخرين وداع به خواهرش زينب (س) فرمود: «يا اختاه لاتنسيني في نافله الليل».
اي خواهر، مرادر نافله شب فراموش نكن. از دعايي كه از زينب (س) به يادگار مانده است مي‌تواند دريافت كه درياي دل او چه امواج مصيتبي را تحمل كرده است؛ و كوهسار ارادة پولادين او در برابر چه توفانهاي كوبنده‌اي ايستاده است. با خداي خود مي‌گويد: «يا عماد من لا عمادله و يا سند من لاسند له يا من سجد لك سواد الليل و بياض النهار و شعاع الشمس و خفيف الشجر و اوي الماء يا الله يا الله يا الله».
اي پناهگاه كسي كه جز تو پناهي ندارد. اي تكيه‌گاه كسي كه جز تو پشتوانه‌اي نمي‌شناسد اي خدايي كه سياهي شب و سپيدي روز و روشنايي خورشيد و صداي آرام درخت و آب براي تو سجده مي‌كنند. اي خدا! اي خدا! اي خدا!.
<-PollName->
<-PollItems->
بنام خدا
مسأله 770
وقت نافله مغرب بعد از تمام شدن نماز مغرب است تا وقتی كه سرخی طرف مغرب كه بعد از غروب كردن آفتاب در آسمان پیدا میشود از بین برود .
مسأله 771
وقت نافله عشا بعد از تمام شدن نماز عشا تا نصف شب است و بهتر است بعد از نماز عشا بلا فاصله خوانده شود .
مسأله 772
نافله صبح پیش از نماز صبح خوانده میشود و وقت آن بعد از گذشتن از نصف شب به مقدار خواندن یازده ركعت نماز شب است ، ولی احتیاط آن است كه قبل از فجر اول نخوانند مگر آن كه بعد از نافله شب بلا فاصله بخوانند كه در این صورت مانعی ندارد .
مسأله 773
وقت نافله شب از نصف شب است تا اذان صبح و بهتر است نزدیك اذان صبح خوانده شود .
مسأله 774
مسافر و كسی كه برای او سخت است نافله شب را بعد از نصف شب بخواند ، میتواند آنرا در اول شب بجا آورد
نماز غفیله
مسأله 775
یكی از نمازهای مستحبی نماز غفیله است كه بین نماز مغرب و عشا خوانده میشود . و وقت آن بعد از نماز مغرب است تا وقتی كه سرخی طرف مغرب از بین برود و در ركعت اول آن ، بعد از حمد باید به جای سوره این آیه را بخوانند : و ذاالنون اذ ذهب مغاضبا فظن ان لن نقدر علیه فنادی فی الظلمات ان لا اله الا انت سبحانك انی كنت من الظالمین فاستجبنا له و نجیناه من الغم و كذلك ننجی المؤمنین . و در ركعت دوم بعد از حمد بجای سوره این آیه را بخوانند : و عنده مفاتح الغیب لایعلمها الا هو و یعلم مافی البر و البحر و ما تسقط من ورقه الایعلمها و لاحبه فی ظلمات الارض و لارطب و لا یابس الا فی كتاب مبین و در قنوت آن بگویند : اللهم انی اسألك بمفاتح الغیب التی لایعلمها الا انت ان تصلی علی محمد و آل محمد و ان تفعل بی كذا و كذا ، و بجای كلمه كذا و كذا حاجتهای خود را بگویند ، وبعد بگویند : اللهم انت ولی نعمتی و القادر علی طلبتی تعلم حاجتی فأسألك بحق محمد و آل محمد علیه و علیهم السلام لما قضیتهالی.
احكام قبله
مسأله 776
خانه كعبه كه در مكه معظمه میباشد قبله است ، و باید روبروی آن نماز خواند ، ولی كسی كه دور است اگر طوری بایستد كه بگویند رو به قبله‌نماز میخواند كافی است و همچنین است كارهای دیگری كه مانند سر بریدن حیوانات ، باید رو به قبله انجام گیرد .
مسأله 777
كسی كه نماز واجب را ایستاده میخواند ، باید طوری بایستد كه بگویند رو به قبله ایستاده و لازم نیست زانوهای او و نوك پای او هم رو به قبله باشد .
مسأله 778
كسی كه باید نشسته نماز بخواند ، اگر نمیتواند بطور معمول بنشیند و در موقع نشستن ، كف پاها را به زمین میگذارد ، باید در موقع نماز صورت و سینه وشكم او رو به قبله باشد و لازم نیست ساق پای او رو به قبله باشد
مسأله 779
كسی كه نمیتواند نشسته نماز بخواند ، باید در حال نماز به پهلوی راست طوری بخوابد كه جلوی بدن او رو به قبله باشد ، و اگر ممكن نیست باید به پهلوی چپ طوری بخوابد كه جلوی بدن او رو به قبله باشد ، و اگر این را هم نتواند باید به پشت بخوابد بطوری كه كف پای او رو به قبله باشد .
مسأله 780
نماز احتیاط و سجده و تشهد فراموش شده را باید رو به قبله بجا آورد و در سجده سهو هم احتیاط مستحب همین است .
مسأله 781
نماز مستحبی را میشود در حال راه رفتن و سواری خواند و اگر انسان در این دو حال ، نماز مستحبی بخواند لازم نیست رو بقبله باشد .
مسأله 782
كسی كه میخواهد نماز بخواند ، باید برای پیدا كردن قبله كوشش نماید ، تا یقین كند كه قبله كدام طرف است ، و میتواند بگفته دو شاهد عادل كه از روی نشانه‌های حسی شهادت میدهند یا بقول كسی كه از روی قاعده علمی قبله را میشناسد و محل اطمینان است عمل كند ، و اگر اینها ممكن نشد باید به گمانی كه از محراب مسجد مسلمانان یا قبرهای آنان یا از راههای دیگر پیدا میشود عمل نماید حتی اگر از گفته فاسق یا كافری كه بواسطه قواعد علمی قبله را میشناسد گمان به قبله پیدا كند كافی است .
مسأله 783
كسی كه گمان به قبله دارد ، اگر بتواند گمان قویتری پیدا كند نمیتواند بگمان خود عمل نماید ، مثلا اگر میهمان از گفته صاحب خانه گمان به قبله پیدا كند ولی بتواند از راه دیگر گمان قویتری پیدا كند نباید به حرف او عمل نماید .
مسأله 784
اگر برای پیدا كردن قبله وسیله‌ای ندارد ، یا با این كه كوشش كرده ، گمانش به طرفی نمیرود ، چنانچه وقت نماز وسعت دارد باید چهار نماز به چهار طرف بخواند و اگر باندازه چهار نماز وقت ندارد ، باید به اندازه‌ای كه وقت دارد ، نماز بخواند ، مثلا اگر فقط باندازه یك نماز وقت دارد ، باید یك نماز بهر طرفی كه میخواهد بخواند . و باید نمازها را طوری بخواند كه یقین كند یكی از آنها رو بقبله بوده یا اگر از قبله كج بوده بطرف دست راست و دست چپ قبله نرسیده است .
مسأله 785
اگر یقین یا گمان كند كه قبله در یكی از دو طرف است ، باید به هر دو طرف نماز بخواند ولی احتیاط مستحب آن است كه در صورت گمان ، به چهار طرف نماز بخواند .
مسأله 786
كسی كه باید به چند طرف نماز بخواند ، اگر بخواهد نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشا را بخواند بهتر آن است كه نماز اول را به هر چند طرف كه واجب است بخواند ، بعد نماز دوم را شروع كند .
مسأله 787
كسی كه یقین به قبله ندارد ، اگر بخواهد غیر از نماز كاری كند كه باید رو به قبله انجام داد ، مثلا بخواهد سر حیوانی را ببرد ، باید به گمان عمل نماید و اگر گمان ممكن نیست به هر طرف كه انجام دهد صحیح است.
پوشش بدن در نماز
مسأله 788
مرد باید در حال نماز ، اگر چه كسی او را نمیبیند عورتین خود را بپوشاند . و بهتر است از ناف تا زانو را هم بپوشاند .
مسأله 789
زن باید در موقع نماز ، تمام بدن حتی سر و موی خود را بپوشاند ولی پوشاندن صورت به مقداری كه در وضو شسته میشود و دستها تا مچ و پاها تا مچ پا لازم نیست . اما برای آن كه یقین كند كه مقدار واجب را پوشانده است ، باید مقداری از اطراف صورت و قدری پائین‌تر از مچ را هم بپوشاند .
<-PollName->
<-PollItems->
فضليت سحر خيزي و نماز شب
بايد توجه داشت كه وقت سحر، وقت بسيار مباركي است، وقت تهجّد و عبادت خدا است. وقت انس گرفتن با محبوب حقيقي در خلوت شب است. وقتي است كه پيشوايان معصوم اسلام (سلام الله عليهم) مسلمانان را به بيداري و تهجّد در آن ترغيب مي‌نمودند، وقتي است كه علماي بزرگ و صالحان روزگار هميشه در آن وقت از خواب برمي‌خاستند و در پيشگاه حضرت حق به نماز خواندن و تلاوت قرآن و استغفار مي‌پرداختند و حل مشكلات زندگي و قضاي حوايج مهم خود را در اين ساعت از ذات مقّدس حق تعالي مي‌خواستند و به مقصود مي‌رسيدند.
خداوند در دو جاي قرآن، كساني را كه در سحرگاهان به استغفار مي‌پردازند و از خداوند كريم و رحيم بخشايش گناهان خود را مي‌خواهند مورد تمجيد قرار داده است. (وقت سحر، آخرين قسمت از يك ششم شب ميباشد. هر چند وقت نماز شب از نصف شب به بعد آغاز مي‌شود و تا طلوع فجر ادامه پيدا مي‌كند، ولي هر چه به طلوع فجر نزديكتر باشد، ثواب بيشتري دارد).
در روايات آمده است كه خداوند متعالي، هنگام سحر درهاى آسمانها را مي‌گوشايد و مقرّبان به درگاه خداوند آيند و تسبيح و تهليل و تكبير گويند و نغمات ذكر ايشان عالم قدس را بگيرد و در اين ساعت است كه خداوند هر حاجتى از او خواسته شود اجابت مى‌كند و وقت انتشار بركات بر زمين است و آنگاه كه نسيم سحر از مطلع خويش عاشق وار نفس سرد برآرد، آن ساعت درهاى بهشت باز شود و آن باد سحرگاهى با آن لطافت و راحت و لذت از جانب بهشت عَدَن روان باشد.
از داود پيغمبر پرسيدند: كدام وقت شب فضيلت بيشتر دارد؟ گفت: ندانم ليكن دانم كه وقت سحر، عرش مجيد به جنبش درآيد.
محمد مصطفى (ص) را فرمان آمد كه اى محمد: مقام شفاعت در قيامت مقامى بزرگوار و مقامى محمود و تو را مسلم است و راهش اين است كه به شب برخيزى و نماز كنى. اى محمد، اگر خشنودى ما خواهى، روز را به رسالت بگذران و اگر «مقام محمود» خواهى، شب را به عبادت گذران و نماز شب كن.
از اين آيه برمى‌آيد كه نماز شب بر پيامبر واجب بوده است و اين بخاطر نتيجه‌اى است كه به دنبال دارد. يعنى خدا او را به مقام محمود مبعوث مى‌كند. مقام محمود، مقام بسيار برجسته‌اى است كه ستايش همگان را بر مى‌انگيزد. از اين رو در روايات آمده كه همان مقام «شفاعت كبرى» است. زيرا همه خلايق بخاطر آنكه پيامبر بزرگترين شفيع در عالم آخرت است، او را حمد مى‌كند. اما نماز شب براى همه مفيد است.
و نيز گفته‌اند كه اول شب، منادى ندا كند كه پرستندگان خدا برخيزيد و عبادت كنيد. نيمه شب ندا كند: اى مطيعان برخيزيد و خدا را ياد كنيد و هنگام سحر ندا كند:
آمرزش خواهان كجايند كه استغفار كنند؟.
پس خوشا به حال كسانى كه به وقت سحر استغفار كنند و شراب مهر به جام عشق در آن وقت بنوشند كه خداوند فرموده: محبوبترين مردم نزد من كسانى هستند كه هنگام سحر از من آمرزش خواهند.
انسان،با تداوم نماز شب و تهجّد و عبادتهاى شبانه، مىتواند به مقامى از كمال و صفاى نفس و قرب به خدا برسد كه چشم و گوش و دست خدايى پيدا كند (جز حق نبيند، جز حق نشنود و جز حق، عمل نكند) و به آنجا برسد كه هر دعايى كند، مستجاب گردد.
تهجّد عبارت است از شب زنده‌دارى و به ذكر و مناجات و استغفار پرداختن و مؤاخذه نفس.
كسانى كه در مقامات علمى و معنوى و دينى به جايى رسيده‌اند، از سحر خيزها بوده‌اند. در سحر، آمادگى فكرى و روحى و امكان ارتباط با خدا بيشتر است.
هر گنج سعادت كه خدا داد به حافظ *** از يمن دعاى شب و ورد سحرى بود
مرا در اين ظلمات آن كه رهنمايى كرد نياز نيم شب و درس صبحگاهى بود رو به خواب كه حافظ به بارگاه قبول زد ورد نيمه شب و درس صبحگاهى بود.
دانستنيهاي جالب:
خروس اذان صبح را چندین نوبت میخواند؟
خروس اذان ظهر و مغرب را نمی‌خواند اما اذان صبح را در چندین نوبت میخواند.
الف) 40 دقیقه قبل از اذان صبح حدود 15 بار بانگ می‌زند.
ب) 25 دقیقه بعد دو باره 15 بار تکبیر می‌گوید. سپس سکوت می‌کند تا کسانیکه مشغول نماز شب هستند نماز شفع و وتر را تمام کنند و دقیقاً موقع اذان در حدود 21 بار اذان میخواند و بلافاصله دو دقیقه از هر بانگی تا چهل بار مشغول تکبیر میشود.
<-PollName->
<-PollItems->
وقت نماز مغرب و عشا
س 33_ چه موقعي را مغرب مي گويند؟
ج ـ مغرب هنگامي است كه سرخي طرف مشرق كه بعد از غروب آفتاب پيدا مي شود از بالاي سر انسان بگذرد.
س 34_ وقت مخصوص نماز مغرب چه هنگامي است؟
ج ـ وقت مخصوص نماز مغرب از اول مغرب است تا وقتي كه از مغرب به اندازه خواندن سه ركعت بگذرد.
س 35_ اگر كسي تمام نماز عشاء را سهواًًً در اين وقت بخواند نمازش چه حكمي پيدا مي كند؟
ج ـ نمازش باطل است.
س 36_ وقت مخصوص نماز عشاء چه هنگامي است؟
ج ـ براي شخص مختار موقعي است كه به اندازه خواندن نماز عشا به نصف شب مانده باشد.
س 37_ اگر كسي عمداًًًً تا وقت مخصوص نماز عشاء نماز مغربش را نخوانده چه وظيفه اي دارد؟
ج ـ بايد اول نماز عشا و بعد از آن نماز مغرب را بخواند.
س 38_ وقت مشترك نماز مغرب و عشاء كدام است؟
ج ـ بين وقت مخصوص نماز مغرب و وقت مخصوص نماز عشاء وقت مشترك نماز مغرب و عشا است.
س 39_ اگر كسي در وقت مشترك اشتباهاً نماز عشا را پيش از نماز مغرب بخواند حكم نماز او چه مي شود؟
ج ـ اگر اشتباهاً نماز عشا را پيش از نماز مغرب بخواند و بعد از نماز متوجه شود نمازش صحيح است و بايد نماز مغرب را بعد از آن بجا آورد.
س 40_ آيا وقت مخصوص و مشترك نسبت به افراد فرق مي كند؟
ج ـ وقت مخصوص و مشترك براي افراد فرق مي كند. مثلاًًًًً براي مسافر اگر به اندازه خواندن دو ركعت نماز از اول ظهر بگذرد وقت مشترك مي شود و براي كسي كه مسافر نيست بايد به اندازه خواندن چهار ركعت بگذرد.
س 41_ اگر پيش از خواندن نماز مغرب سهواًًً مشغول نماز عشا شود و در بين نماز بفهمد اشتباه كرده چه وظيفه اي دارد؟
ج ـ چنانچه تمام آنچه خوانده يا مقداري از آن در وقت مشترك و به ركوع چهارم نرفته است بايد نيت را به نماز مغرب برگرداند و نماز را تمام كند و سپس نماز عشا را بخواند.
س 42_ اگر به ركوع چهارم رفته بود چه تكليفي دارد؟
ج ـ بايد نماز را تمام كند و بعد نماز مغرب را بخواند.
س 43_ اگر نماز عشا را در وقت مخصوص مغرب خواند چه تكليفي بر عهده اوست؟
ج ـ اگر تمام آنچه را خوانده در وقت مخصوص نماز مغرب بوده نماز باطل است و بايد نماز مغرب و عشا را به ترتيب انجام دهد.
س 44_ آخر وقت عشا را براي نمازگزار چه موقعي است؟
ج ـ آخر وقت نماز عشا براي شخص مختار نصف شب است.
س 45_ چه هنگامي شب حساب مي شود؟
ج ـ شب از اول غروب تا اذان صبح حساب مي شود نه اول آفتاب.
س 46_ آخر وقت نماز مغرب و عشا براي شخص مضطر چه هنگامي است؟
ج ـ آخر وقت نماز مغرب و عشا براي شخص مضطر يا كسي كه فراموش كرده يا خواب بوده و يا به جهت حيض نماز را تأخير انداخته تا اذان صبح مي باشد.
س 47_ اگر از روي گناه نماز عشا را تا نصف شب نخواند چه وظيفه اي دارد؟
ج ـ بنا بر احتياط واجب بايد تا قبل از اذان صبح بدون نيت ادا و قضا بجا آورد.
<-PollName->
<-PollItems->
سوم: علّت گريه حضرت علي (ع)
ابود رداء روايت كرده كه «شب اميرالمؤمنين علي (ع) را ديدم كه از مردم كناره گرفته و در مكان خلوتي مشغول مناجات با پروردگار است در حاليكه او در محراب عبادت ايستاده بود اشكهايش بر روي صورتش مي‌غلطيد مانند مارگزيده به خود مي‌پيچيد و مانند مصيب ديده‌ها گريه مي‌كرد و مي‌گفت: «آه! آه! از توشه اندك و سفر طولاني و انيس و همنشين كم! آه از آتش كه جگرها را بريان كند و پوست بدن را پُر كند، آن از آتشي كه خرمن گستراند».
ناگاه ديدم صدا خاموش شد. گفتم حتماً حضرت را خواب برده است رفتم تا آن حضرت را بيدار كنم چون ايشان را حركت دادم ديدم همچون چوب خشك شده است، گفتم بلكه امام از دنيا رفته است و به خانه آن حضرت رفتم و فاطمه (س) را از اين امر آگاه ساختم، ايشان فرمودند:
«اين حالتي است كه از ترس خدا هر شب بر او عارض مي‌شود».
پس واي بر حال ما كه اينگونه به نمازهاي واجبمان كم توجّهي كمي مي‌كنيم چه رسد به ساير عبادات.
و اي به حال ما كه هنوز باور نكرده‌ايم بايد توشه فراواني براي راه طولاني برداريم.
چهارم: درخواست مهلت امام حسين (ع) براى خواندن نماز
- درخواست مهلت براى خواندن نماز و ... در عصر روز تاسوعا وقتى كه دشمن تصميم گرفت حمله بر لشكريان امام حسين (ع) را آغاز كند، حضرت به برادرش (اباالفضل عليه السلام) فرمود: (به سوى آنان برو و اگر مى‌توانى كار را به فردا واگذار، تا امشب را به نماز و نيايش و طلب آمرزش از او سپرى كنيم، خدا مى‌داند كه من نماز، تلاوت قرآن، بسيارىِ دعا و درخواست آمرزش را دوست دارم).
- امام حسين (ع) و يارانش در شب عاشورا در شرح حال امام حسين عليه السلام و يارانش (در شب عاشورا) چنين مى‌خوانيم: آن شب، صداى ناله و زمزمه و نيايش حسين و يارانش تا بامداد همچون آواى زنبور عسل به گوش مى‌رسيد، گروهى در ركوع بودند و برخى سجده مى‌كردند و ديگران ايستاده و يا نشسته به عبادت سرگرم بودند.
آن شب سى و دو نفر از سربازان (عمر سعد) كه گذارشان به خيمه‌هاى امام حسين (ع) افتاد تحت تأثير اين شور و حال قرار گرفتند.
پنجم: نماز شب حضرت زهرا (س)
امام حسن مجتبي (ع) مي‌فرمايد: «در دوران كودكي شب بيدار ماندم و به نظاره مادرم زهرا (س) درحليكه مشغول نماز شب بود، گذراندم.
پس از آنكه نمازش به پايان رسيد، متوجّه شدم كه در دعاهايش يك يك مسلمين را نام مي‌برد و آنها را دعا مي‌كند، خواستم بدانم كه درباره خودش چگونه دعا مي‌كند. اما با كمال تعجّب ديدم كه براي خود دعاي نكرد.
فردا از او سؤال كردم: «چرا براي همه دعا كردي، امّا براي خودت دعا نكردي؟».
فرمود: «پسرم، اول همسايه بعد خودت».
پيامبر اكرم (ص) فرمودند: «اما دخترم فاطمه (س) پس به راستيكه او سيّده زنان عاليمان از اوّلين و آخرينشان ميباشد».
تا آنجا كه فرمود: «زمانيكه در محرابش در مقابل پروردگار (جلّ جلاله) مي‌ايستد، نورش براي ملائكه‌ها پرتوافكني مي‌كند، آنچنانكه ستارگان آسمان براي اهل زمين نورافكني مي‌نمايند و خداوند متعال به ملائكه‌هايش مي‌فرمايد: «اي ملائكه من! بنگريد به اَمَه و كنيز من فاطمه سيّده كنيزانم، كه در مقابل من به عبادت ايستاده، به طوري كه بدنش از ترس مقام من مي‌لرزد. و با تمام وجود و قلبش بر عبادت و اطاعتم روي آورده، شما فرشتگانم را شاهد مي‌گيرم كه خواهيم شد!».
- فاطمه زهرا (س) از پدر بزرگوار خود درخواست انگشتري نمود. آن جناب فرمود: بهتر از انگشتري به تو نياموزم؟ هنگامي كه نماز شب خواندي، از خداوند بخواه، به آرزوي خود مي‌رسي».
در دل شب، پس از اداي نافله، دست به درگاه خدا دراز كرد و درخواست انگشتري نمود. هاتفي گفت: «فاطمه! آنچه خواستي، در زير مصلّي آماده است».
دختر پيغمبر (ص) دست به زير جانماز برد. انگشتري بي‌مانند از ياقوت مشاهده كرد، آن را برداشت.
همان شب در خواب ديد وارد قصرهاي بهشتي گرديد در سوّمين قصر تختي را ديد كه بر سه پايه ايستاده است.
فرمود: «اين قصر متعلق به كيست؟».
گفتند: «از آن دختر پيغمبر فاطمه زهرا (س) است».
جواب دادند: «چون صاحبش در دنيا انگشتري خواسته است، به جاي آن پايه‌اي از اين سرير كسر گرديده است».
در اين هنگام از خواب بيدار شد.
فردا صبح، خدمت پيامبر (ص) شرفياب گرديد و داستان خواب را شرح داد.
حضرت فرمود: «اي بازماندگان عبدالمطلب براي شما دنيا جايز نيست. شما را بهشت جاويدان سزاوار است. وعده‌گاهتان آنجاست.
دنياي فاني را براي چه مي‌خواهيد؟».
سپس رو به زهرا (س) كرده، فرمود: «دخترم، انگشتر را به جاي خود برگردان».
همان شب فاطمه زهرا (س) انگشتر را زير مصلي نهاد. در خواب ديد وارد قصرهاي شب گذشته شد، ولي تخت را با چهار پايه مشاهده فرمود.
پس از سوال گفتند: «چون انگشتر را برگردانيدي، پايه تخت نيز به جاي خود برگشت».
<-PollName->
<-PollItems->
وقت نماز
مسأله 751
مستحب است انسان نماز را در اول وقت آن بخواند و راجع به آن خیلی سفارش شده است و هر چه به اول وقت نزدیكتر باشد بهتر است ، مگر آن كه تأخیر آن از جهتی بهتر باشد ، مثلا صبر كند كه نماز را بجماعت بخواند
مسأله 752
هر گاه انسان عذری دارد كه اگر بخواهد در اول وقت نماز بخواند ، ناچار است با تیمم نماز بخواند ، چنانچه بداند یا احتمال دهد كه عذر او تا آخر وقت باقی است ، میتواند در اول وقت ، نماز بخواند . ولی اگر مثلا لباسش نجس باشد یا عذر دیگری داشته باشد و احتمال دهد كه عذر او از بین میرود بنابر احتیاط واجب باید صبر كند تا عذرش بر طرف شود و چنانچه عذر او بر طرف نشد ، در آخر وقت نماز بخواند ، ولازم نیست بقدری صبر كند كه فقط بتواند كارهای واجب نماز را انجام دهد ، بلكه اگر برای مستحبات نماز مانند اذان و اقامه و قنوت هم وقت دارد میتواند با لباس نجس مثلا نماز را با آن مستحبات بجا آورد .
مسأله 753
كسیكه مسائل نماز و شكیات و سهویات را نمیداند اگر مطمئن است كه در نماز پیش میآید واجب است آنها را یاد بگیرد بلكه بنا به احتیاط واجب مسائلی را كه احتمال میدهد در نماز پیش آید باید یاد بگیرد ولی اگر اطمینان دارد كه نماز را بطور صحیح تمام میكند ، میتواند در اول وقت مشغول نماز شود ، پس اگر در نماز مسأله‌ای كه حكم آن را نمیداند پیش نیاید نماز او صحیح است و اگر مسأله‌ای كه حكم آن را نمیداند پیش آید ، میتواند به یكی از دو طرفی كه احتمال میدهد ، عمل نماید و نماز را تمام كند . ولی بعد از نماز باید مسأله را بپرسد كه اگر نمازش باطل بوده ، دوباره بخواند .
مسأله 754
اگر وقت نماز وسعت دارد وطلبكار هم طلب خود را مطالبه میكند در صورتی كه ممكن است باید اول قرض خود را بدهد ، بعد نماز بخواند ، و همچنین است اگر كار واجب دیگری كه باید فورا آنرا بجا آورد پیش آمد كند ، مثلا ببیند مسجد نجس است كه باید اول مسجد را تطهیر كند ، بعد نماز بخواند . و چنانچه اول نماز بخواند ، معصیت كرده ولی نماز او صحیح است.
نمازهائی كه باید بترتیب خوانده شود
مسأله 755
انسان باید نماز عصر را بعد از نماز ظهر و نماز عشا را بعد از نماز مغرب بخواند و اگر عمدا نماز عصر را پیش از نماز ظهر و نماز عشا را پیش از نماز مغرب بخواند باطل است .
مسأله 756
اگر به نیت نماز ظهر مشغول نماز شود و در بین نماز یادش بیاید كه نماز ظهر را خوانده است ، نمیتواند نیت را به نماز عصر برگرداند بلكه باید نماز را بشكند و نماز عصر را بخواند و همینطور است در نماز مغرب و عشا .
مسأله 757
اگر در بین نماز عصر یقین كند كه نماز ظهر را نخوانده است و نیت را به نماز ظهر برگرداند و داخل ركن شود و بعد یادش بیاید كه نماز ظهر را خوانده بوده ، نمازش باطل است وباید نماز عصر را بخواند ، ولی اگر پیش از داخل شدن در ركن یادش بیاید باید نیت را به نماز عصر برگرداند و آنچه به نیت ظهر خوانده دوباره به نیت عصر بخواند و نمازش صحیح است .
مسأله 758
اگر در بین نماز عصر شك كند كه نماز ظهر را خوانده یا نه ، باید نیت را به نماز ظهر برگرداند . ولی اگر وقت بقدری كم است كه بعد از تمام شدن نماز ، مغرب میشود باید به نیت نماز عصر ، نماز را تمام كند و نماز ظهرش قضا ندارد.
مسأله 759
اگر در نماز عشا ، پیش از ركوع ركعت چهارم شك كند كه نماز مغرب را خوانده یا نه ، چنانچه وقت به قدری كم است كه بعد از تمام شدن نماز ، نصف شب میشود ، باید به نیت عشا نماز را تمام كند ، واگر بیشتر وقت دارد ، باید نیت را به نماز مغرب برگرداند و نماز را سه ركعتی تمام كند ، بعد نماز عشا را بخواند .
مسأله 760
اگر در نماز عشا بعد از رسیدن به ركوع ركعت چهارم شك كند كه نماز مغرب را خوانده یا نه ، باید نماز را تمام كند ، بعد نماز مغرب را بخواند ، ولی اگر این شك در وقت مخصوص به نماز عشا باشد خواندن نماز مغرب لازم نیست .
مسأله 761
اگر انسان نمازی را كه خوانده احتیاطا دوباره بخواند و در بین نماز یادش بیاید ، نمازی را كه باید پیش از آن بخواند نخوانده است ، نمیتواند نیت را به آن نماز برگرداند ، مثلا موقعی كه نماز عصر را احتیاطا میخواند ، اگر یادش بیاید نماز ظهر را نخوانده است ، نمیتواند نیت را به نماز ظهر برگرداند .
مسأله 762
برگرداندن نیت از نماز قضا به نماز ادا و از نماز مستحب به نماز واجب جایز نیست .
مسأله 763
اگر وقت نماز ادا وسعت داشته باشد ، انسان میتواند در بین نماز نیت را به نماز قضا برگرداند ، ولی باید برگرداندن نیت ، به نماز قضا ممكن باشد ، مثلا اگر مشغول نماز ظهر است ، در صورتی میتواند نیت را به قضای صبح برگرداند كه داخل ركعت سوم نشده باشد.
نمازهای مستحب
مسأله 764
نمازهای مستحبی زیاد است و آنها را نافله گویند و بین نمازهای مستحبی به خواندن نافله‌های شبانه روز بیشتر سفارش شده و آنها را در غیر روز جمعه سی و چهار ركعتند كه هشت ركعت آن نافله ظهر و هشت ركعت نافله عصر و چهار ركعت نافله مغرب و دو ركعت نافله عشا ویازده ركعت نافله شب و دو ركعت نافله صبح میباشد و چون دو ركعت نافله عشا را بنابر احتیاط واجب باید نشسته خواند ، یك ركعت حساب میشود . ولی در روز جمعه بر شانزده ركعت نافله ظهر و عصر ، چهار ركعت اضافه میشود .
مسأله 765
از یازده ركعت نافله شب ، هشت ركعت آن باید به نیت نافله شب و دو ركعت آن به نیت نماز شفع و یك ركعت آن ، به نیت نماز وتر خوانده شود . و دستور كامل نافله شب در كتابهای دعا گفته شده است .
مسأله 766
نمازهای نافله را میشود نشسته خواند ، ولی بهتر است دو ركعت نماز نافله نشسته را یك ركعت حساب كند ، مثلا كسیكه میخواهد نافله ظهر را كه هشت ركعت است نشسته بخواند ، بهتر است شانزده ركعت بخواند و اگر میخواهد نماز وتر را نشسته بخواند ، دو نماز یك ركعتی نشسته بخواند .
مسأله 767
نافله ظهر و عصر را در سفر نباید خواند ولی نافله عشا را به نیت این كه شاید مطلوب باشد میتواند بجا آورد .
وقت نافله‌های یومیه
مسأله 768
نافله نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده میشود و وقت آن از اول ظهر است تا موقعی كه آن مقدار از سایه شاخص كه بعد از ظهر پیدا میشود ، به اندازه دو هفتم آن شود ، مثلا اگر درازی شاخص هفت وجب باشد ، هر وقت مدار سایه‌ای كه بعد از ظهر پیدا میشود به دو وجب رسید ، آخر وقت نافله ظهر است .
مسأله 769
نافله عصر پیش از نماز عصر خوانده میشود و وقت آن تا موقعی است كه آن مقدار از سایه شاخص كه بعد از ظهر پیدا میشود ، به چهار هفتم آن برسد و چنانچه بخواهد نافله ظهر یا نافله عصر را بعد از وقت آنها بخواند ، بهتر است نافله ظهر را بعد از نماز ظهر و نافله عصر را بعد از نماز عصر و بنابر احتیاط واجب ، نیت ادا و قضا نكند .
<-PollName->
<-PollItems->
محافظت بر صف اول
پیامبر (ص ) :و من حافظ علی الصف الاول و التکبیرة الاولی لا یؤذی مسلما اعطاه الله من الاجر ما یعطی المؤذنون فی الدنیا و الاخرة
کسی که محافظت و مداومت بر صف اول و تکبیر اول نماید، و مسلمانی را اذیت نکند، خداوند به او اجری معادل اجری که مؤذن در دنیا و آخرت دریافت می کند، عطاخواهد کرد
( وسائل الشیعه ، ج 5، ص 387 )
اقتدا به سه گروه ممنوع است
امام صادق (ع ) : ثلاثة لا یصلی خلفهم :المجهول ، و الغالی و ان کان یقول بقولک ، و المجاهر بالفسق و ان کان مقتصدا
پشت سر سه گروه نماز نخوان (اقتداء نکن ):1- پشت سر شخص ناشناخته .2- مرد غلو کننده ، هر چند که امامی و هم عقیده تو باشد.3- شخص متظاهر به فسق و گناه ، اگر چه مردی میانه رو و معقول باشد
( خصال صدوق ، ص 154 )
آفات بی نظمی در نماز جماعت
امام باقر (ع ) : ینبغی للصفوف ان تکون تامة متواصلة بعضها الی بعض ، و یکون بین کل صفین قدر مسقطجسد الانسان اذا سجد
سزاواراست که صفها کامل و به هم پیوسته باشند، و میان دو صف فاصله به اندازه ای باشد که یک انسان بتواند سجده کند و اگر در نماز جماعت فاصله دو صف جلو و عقب کمتر از این باشد، چنین نمازی نماز کامل و درستی نیست
( دعائم الاسلام ، ج 1، ص 155 )
مانع اقتدا به مؤمنین
امام صادق (ع ) :من قال بالجسم فلا تعطوه شیئا من الزکاة و لا تصلوا خلفه
هر کس قائل به جسمانیت خدا باشد از زکات چیزی به اوندهید و در پشت سرش نماز نخوانید
( من لا یحضره الفقیه ، ج 1، ص 379 )
آفات بی نظمی در نماز جماعت
پیامبر(ص ) :کان رسول الله - صلی الله علیه و اله - یمسح مناکبنا فی الصلوة و یقول :استووا و لا تختلفوا فتختلف قلوبکم
رسول خدا (ص ) شانه های نمازگزاران را در نماز جماعت می گرفت و منظم می کرد، ومی فرمود: مساوی و منظم باشید، نامنظم و جدا از هم نباشید که قلبهای شما از یکدیگرجدا می شود
( جامع احادیث الشیعه ، ج 6 ، ص 470 )
فضیلت تکبیر اول
پیامبر (ص ) : التکبیرة الاولی مع الامام خیر من الدنیاو ما فیها
تکبیر اول را با امام جماعت گفتن بهتر است از دنیا و آنچه در آن است
( مستدرک الوسائل ، ج 1، ص .488 بحار الانوار، ج ,88 ص 15 )
نمازهای پنج گانه با جماعت
پیامبر (ص ) : من صلی الخمس فی الجماعة وحافظ علی الجمعة فقد اکتال الاجر بالمکیال الاوفی و قال تعالی : "ثم یجزیه الجزاءالاوفی"
کسی که نماز پنج وقت خود را به جماعت بخواند و به نماز جمعه حاضر شود،پس به تحقیق اجر خود را به حد کافی دریافت کرده است . سپس رسول خدا (ص ) این آیه کریمه را تلاوت فرمود: "پس جزا داده شود بر آن ، جزای کاملتر".
( جامع احادیث الشیعه ، ج 6، ص 386 )
مقدار نماز جماعت
امام علی (ع ) : و اذا قمت فی صلاتک للناس ، فلا تکونن منفرا و لا مضیعا فان فی الناس من به العلة و له الحاجة
و هنگامی که به نمازجماعت برای مردم می ایستی باید نمازت نه نفرت آور و نه تضییع کننده باشد (نه آن قدر آن را طول بده که موجب تنفر مأمومین شود و نه آن قدر سریع که نماز را ضایع کنی ) چرا که در بین مردمی که با تو به نماز ایستاده اند، هم بیمار وجوددارد و هم افراد حاجتمند هست
( نهج البلاغه ، نامه 52 )
مورد شفیع امام جماعت
پیامبر(ص ) :ان امامک شفیعک الی الله - عز وجل - فلا تجعل شفیعک سفیها و لا فاسقا
همانا امام و پیشنماز تو، شفیع و واسطه توبه درگاه با عظمت الهی است ، پس هرگز کسی را که فاسد و بی خرد است وسیله و شفیع خود به درگاه الهی قرار مده
( وسائل الشیعه ، ج 5، ص 492 )
اولین نماز جماعت
امام صادق (ع ) :اول جماعة کانت ان رسول الله - صلی الله علیه و اله - کان یصلی و امیر المؤمنین علی بن ابی طالب - علیه السلام - معه
نخستین جماعتی که برگزار شد، روزی بود که رسول خدا (ص ) داشت نماز می خواند وعلی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (ع ) همراه آن حضرت بود
( وسائل الشیعه ، ج 5، ص 373 )
سفارش رسول خدا (ص ) در مقدار نماز جماعت
امام علی (ع ) :و قد سألت رسول الله - صلی الله علیه و اله - حین وجهنی الی الیمن کیف اصلی بهم ؟ فقال : صل بهم کصلاة اضعفهم ، و کن بالمؤمنین رحیما
من از رسول خدا (ص ) به هنگامی که مرابه سوی "یمن " فرستاد، پرسیدم : چگونه با آنان نماز بخوانم ؟ آن حضرت در پاسخم فرمود: "نمازی بخوان همچون نمازی که ناتوان ترین آنها می خواند و نسبت به مؤمنان رحیم و مهربان باش".
( نهج البلاغه ، نامه 52 )
شفاعت کننده
پیامبر (ص ) :ان الله وعد ان یدخل الجنة ثلاثة نفور بغیرحساب و یشفع کل واحد منهم فی ثمانین الفا، المؤذن و الامام ، و رجل یتوضا ثم یدخل المسجد فیصلی فی الجماعه
همانا خداوند به سه گروه وعده داد، بدون حساب واردبهشت شوند، و هر یک از این سه گروه (روز قیامت ) می توانند هشتاد هزار نفر راشفاعت کنند وآنها عبارتند از: 1- مؤذن . 2- امام جماعت . 3- کسی که وضو بگیرد،سپس داخل مسجد شود و نماز را به جماعت به جا آورد
( مستدرک الوسائل ، ج 1، ص 488 )
برتری نماز جماعت بر فرادی
امام باقر (ع ) : فضل صلاة الجماعة علی صلاة الرجل فردا خمس و عشرون درجة فی الجنة
نماز جماعت بر نماز فرادی بیست و پنج درجه بهشتی فضیلت و برتری دارد
( وسائل الشیعه ، ج 5، ص 371 )
عبور از صراط
پیامبر (ص ) :و من حافظ علی الجماعة حیثما کان مر علی الصراطکالبرق الخاطف اللامع فی اول زمرة مع السابقین
کسی که محافظت و مداومت بر نماز جماعت کند، مانند برق سریع و درخشان همراه نخستین گروه بهشتیان از روی صراط می گذرد
( ثواب الاعمال ، ص 343 )
تسریع در نماز جماعت
امام صادق (ع ) :صلی رسول الله - صلی الله علیه واله - الظهر و العصر فخفف الصلاة فی الرکعتین فلما انصرف ... قالوا: خففت فی الرکعتین الاخیرتین ؟ فقال لهم : او ما معتم صراخ الصبی
روزی رسول خدا(ص)نمازظهر و عصر را به جا می آورد، ناگهان دو رکعت آخر نماز را تخفیف (تسریع) دادند، اصحاب پس از نماز از حضرت سؤال کردند، که آیا دستور جدید آمده ؟ فرمود: برای چه ؟ گفتند: چرا دو رکعت آخر نماز را سبکتر خواندی ؟ فرمود: مگر صدای فریاد گریه کودک را نمی شنوید
<-PollName->
<-PollItems->
نماز با جماعت
پیامبر (ص ) :لو یعلمون ما فی العشاء و الفجر لاتوهما ولو حبوا
اگر بدانند آنچه را که در خواندن نماز عشاء و صبح با جماعت هست به آن می آیند، هر چند با زانوها و دستها باشد، مانند راه رفتن کودک با نشستن گاه خود
( اصول وافی ، ج 2، ص 149 )
کناره گیری از جماعت
پیامبر (ص ) :ان الشیطان ذئب الانسان کذئب الغنم یأخذ الشاة القاصیة والناحیة فایاکم و لشعاب و علیکم بالجماعة و العامة والمسجد
شیطان گرگ انسان است همانند گرگ گوسفندان که همیشه میشهای دور افتاده وکناره گیر را می گیرد. پس از دسته بندیها (گروه گرایی و خط بازی )بپرهیزید و برشما باد به حضور در جماعت و مجالس عمومی و مسجد.
العمال ، ج 7، ص ) ;کنز,581 حدیث 20355 )
تشکیل صف نماز جماعت
پیامبر (ص ) :ثلاثة یضحک الله الیهم : الرجل اذاقام باللیل یصلی و القوم اذا صفوا فی الصلاة ، و القوم اذا صفوا فی قتال العدو
سه گروهند که خداوند از آنان خشنود است :1- کسی که نماز شب می خواند.2- جمعی که نماز جماعت تشکیل می دهند.3- دسته ای که در برابر دشمن در راه خدا صف آرایی کرده اند
( ثواب الاعمال ، ص 96 )
مواظبت بر نماز جماعت
امام علی (ع ) :مروة الحضر، قراءة القران ومجالسة العلماء و النظر فی الفقه و المحافظة علی الصلاة فی الجماعات
از علی بن ابی طالب (ع ) نقل شده که فرمود: جوانمردی در حضور در وطن ،قرآن خواندن و همنشینی با علماء و نگریستن در احکام دین و مواظبت بر نمازخواندن در جماعتهاست
( بحار الانوار، ج ,88 ص 10 )
اقامه نماز جماعت امام زمان (عج)
در حدیث آمده است : پس از ظهور، عیسی بن مریم (ع ) در هنگام نماز درکنار امام (عج) حاضرمی شودو امام (عج) به او امامت بر جماعت را تعارف می کند ولی او می گوید: توسزاوارتری به این امر و سپس به عنوان ماموم پشت سر او به جماعت می ایستد.
( منتخب الاثر، ص .479 تذکرة الخواص ، ص 377 )
می‌دانید نماز چه كسی را مچاله كرده و به صورتش می‌كوبند؟
قال النبى صلى الله علیه و آله : اَسرَقُ الناسِ فَالذى یَسرقُ مِن صَلاتِهِ فَصَلاتُهُ تَلف كما یَلف الثَوبُ الخلق فَیضرب بها وجهه
پیامبر اكرم صلى الله علیه و آله فرمود: بدترین دزد، كسى است كه - به خاطر شتاب زده گى- از نماز خود مى دزدد. نماز چنین كسی، همچون جامه مندرسى در هم پیچیده شده به صورت او پرتاب مى گردد
.. تا الان فكر می‌كردم كه دزدی فقط بالارفتن از دیوار مردم است. پیامبر راست می‌گوید، نماز حق خداست و هركسی كم كاری كند از حق خدا دزدیده است
بحار الانوار، ج 84 ، ص 257
اگر نمازت را دوست داری این كار را نكن
قال رسول الله صلى الله علیه و آله : ... لا صَلوةَ لِمَن لا یَتِمَّ رُكوعَها وَ سُجودَها
پیامبر اكرم كه درود خدا بر او و خاندانش باد فرمود: ... كسى كه ركوع و سجودش را ناتمام و شتابزده به جا مى‌آورد نمازش پذیرفته نیست
توجه: همیشه در نماز به این فكر كن كه چه كار مهمتری از نماز داری كه عجله می‌كنی؟ از پیش خدا، نزد چه كسی می‌خواهی بروی؟
بحارالانوار/ ج 72 / ص 198
سرویس پك سوراخهای امنیتی نمازدانلود كنید
عَن الباقِرِ: لا تَقُم الى الصَلوةِ مُتَكاسِلاً وَ لا مُتَناعِساً وَ لا مُتَثاقِلاً، فَاِنَّها مِن خِلَلِ النِفاق
امام باقر علیه السلام: با حال سستى و خواب آلودگی و كاهلانه نماز مگذار كه اینها از روزنه‌هاى نفاق است به این موضوعات خیلی توجه كیند چون اگر اینطوری نماز بخوانید، آنوقت آن نمازتان دیگر نماز واقعی نخواهد بود بلكه میشود "نماز كلاغی"
بحارالانوار، ج 84، ص 231
انواع نماز: 1- نماز درست و درمون. 2- نماز كلاغی!؟
عَن اَبى جَعفرٍ قالَ : نَبینا رسولُ الله صَلى اللهُ علیهِ وَ آلهِ جَالسٌ فى المسجدِ، اِذ دَخلَ رَجلٌ فَقام یُصلى فَلَم یَتمَ رُكوعَهُ وَ لا سُجودَهُ . فَقالَ ، نَقَرَ كَنَقْرِ الغُراب! لَئِن مَاتَ هَذا وَ هَكَذا صَلوتُهُ لَیَموتُنَّ عَلى غَیرِ دینى
امام باقر علیه السلام نقل مى كند كه پیامبر خدا صلى الله علیه و آله در مسجد نشسته بودند كه ناگهان مردى وارد شد و به نماز ایستاد اما ركوع و سجودش را شتابزده و ناتمام انجام مى‌داد. رسول اكرم فرمود: او مانند كلاغ منقار به زمین زد. اگر او بمیرد و نمازش همین گونه باشد قطعا به غیر دین من مرده است پس بیایید فكر كنیم ببینیم برای چه نماز می‌خوانیم؟ برای دولا راست شدن یا عبادت و تعظیم و ...؟
وسائلالشیعه، ج 3، ص 21
آدم زرنگ كسی است كه برای خود پارتی دست و پا كند! شما زرنگ هستید؟
قال ابوالحسن الاول: لما حضرت ابى الوفاة قال لى: یابنى! انه لا ینال شفاعتنا من استخف بالصلوة
امام موسی كاظم: پدرم در واپسین لحظه‌هاى حیات خود به من فرمود: فرزندم هرکس نماز را سبک بشمارد به شفاعت ما دست نخواهد یافت
وسائلالشیعه، ج 3، ص 16
پیش‌نیاز قیامت را پاس كرده‌اید؟ اگر نه پس ول‌معطلید
عن على قال : قال رسول الله صلى الله علیه و آله: اِن عَمودَ الدینِ الصَلوة وَ هِىَ اَولُ ما یُنظَرُ فِیهِ مِن عَملِ ابنِ آدم فَاِن صَحتْ نظر فِى عَمَلِه وَ اِن لَم یَصح لَم یُنظَر فِى بَقیةِ عَمَلِه.
على علیه السلام: ستون دین نماز است و از میان اعمال آدمیزاد در رستاخیز نمازنخستین عملی است که مورد رسیدگی قرار می گیرد.اگر صحیح بود سایر اعمال نیز مورد توجه قرار خواهد گرفت وگرنه باقی اعمال نیز مردود خواهدبود.
بحارالانوار؛ ج 82؛ ص 227
تنها خوردنی كه پیامبر هیچ وقت از آن سیر نشد
قال رسول الله صلى الله علیه و آله : جعل الله - جل ثنائه - قرة عینى فى الصلوة و حبب الى الصلوة كما حبب الى الجائع الطعام و الى الظمان الماء و ان الجائع اذا اكل شبع و ان الظمان اذا شرب روى ، و انا لا اشبع من الصلوة
پیامبر خدا فرمود: خداوند نور چشم مرا در نماز قرار داد و نماز را بر من دوست داشتنى ساخت همانگونه كه «طعام » را براى گرسنه و آب را براى تشنه گرسنه با خوردن سیر، و تشنه بانوشیدن سیراب مى گردد، اما من هرگز از نماز سیر نمى شوم
بحارالانوار، ج 77، ص 77 و ج 82، ص 233 و مستدرك، ج 1، ص 174
اولین نشانه‌ی كافر شدن! ببینید در شما یا اطرافیانتان نباشد
النبى الكریم صلى الله علیه و آله : بین الایمان و الكفر ترك الصلوة : پیامبر گرامى (درود خدا برو و خاندانش): مرز میان ایمان و كفر ترك نماز است
كنزالعمال، ج 7، ص 279، حدیث 18869
قابل توجه خوشگل‌پسندها؛ آموزش آرایشگری رایگان
عَن جَعفرٍ عن اَبیهِ قَال: قالَ رَسولُ اللهِ: لِكُلِ شَیىٍ وَجهٌ وَ وَجهُ دینِكُم الصلوةُ فَلا یشیننُ اَحدُ كُم وَجهَ دِینِهِ...
امام صادق علیه السلام: هر چیزى چهره‌اى دارد چهره دین شما نیز نماز است پس هرگز كسى از شما سیماى دینش را زشت ننمایاند
آموزش: 1- ابتدا كمی درباره اینكه چرا باید نماز بخوانیم فكر می‌كنیم البته برای اینكه فكرمان ناجور از آب درنیاید مطالعه هم می‌كنیم 2- بعد به سراغ رساله‌ی مرجع خود رفته و احكام نماز را یاد می‌گیریم تا نمازمان كج و كوله، و كور و كچل نباشد. 3- چند دقیقه قبل از نماز خودمان را آماده می‌كنیم تا هنگام نماز حواسمان پرت چیزهای دیگر نباشد.
وسائلالشیعه؛ ج 3؛ ص 16 و بحارالانوار؛ ج 82؛ ص 227
گردآورنده :
<-PollName->
<-PollItems->
اذان با صدای بلند
ابوعبدالله (ع ) :اذا اذنت فلا تخقین صوتک فان الله یأجرک مد صوتک فیه
زمانی که اذان گفتی ، صدایت را کوتاه مکن ، زیرا که خداوندبه مقدار بلندی صدای تو در اذان ، پاداش می دهد
( التهذیب ، باب اذان ، حدیث 45 )
آشنایی با وقت اذان
ابوعبدالله (ع ) :لا یستقیم الأذان و لا یجوز ان یؤذن به الا رجل مسلم عارف
اذان برپا نمی شود و نباید آن را بگوید، مگر مرد مسلمانی که به وقت آن آشنا باشد
( فروع کافی ، ج 3، ص ,307 حدیث 13 )
تحقیر اذان
پیامبر (ص ) :سیأتی علی الناس زمان یترکون الاذان علی ضعفائهم
زمانی خواهد آمد که اذان را تحقیر کرده و آن را به افرادی ناتوان می سپرند
( کنز العمال ، ج 7، ص 690 )
علت نماز جماعت
امام رضا (ع ) :انما جعلت الجماعة لئلا یکون الاخلاص والتوحید و الاسلام و العبادة لله الاظاهرا مکشوفا مشهورا
نماز جماعت قرار داده شده است ، تا اخلاص و یگانگی و اسلام و عبادت برای خداوند آشکار، باز و ظاهرباشد
( وسائل الشیعه ، ج 5، ص .372 بحار الانوار، ج ,88 ص 12 )
خوش گمانی به نمازگزار
امام صادق (ع ) :من صلی خمس صلوات فی الیوم واللیلة فی جماعة فظنوا به خیرا و اجیزوا شهادته
هر که پنج نماز شبانه روز را به جماعت می خواند به او خوش گمان باشید و گواهی اش را بپذیرید
( بحار الانوار، ج ,88 ص 8. وسائل الشیعه ، ج 5، ص 371 )
ثواب پشت سر عالم
پیامبر (ص ) :من صلی خلف عالم فکأنما صلی خلف رسول الله
کسی که پشت سر عالم نماز به جا آورد، مانند کسی است که پشت سرپیغمبر خدا نماز خوانده است
( بحار الانوار، ج ,88 ص 119 )
صف جهاد و صف جماعت
امام کاظم (ع ) :ان الصلوة فی الصف الاول کالجهادفی سبیل الله - عز و جل -
نماز خواندن در صف اول ، مانند جهاد در راه خداست
(وسائل الشیعه ، ج 5، ص 387 )
ثواب اقتدا به عالم
امام صادق (ع ) : الصلاة خلف العالم بالف رکعة : نماز در پشت سر یک عالم برابر هزار رکعت است
( بحار الانوار، ج ,88 ص 5 )
صف اول جماعت
پیامبر (ص ) :ان الله و ملئکته یصلون علی الذین یصلون الصفوف الاول
به حقیقت خداوند و فرشتگانش بر کسانی که صفهای اول نماز جماعت را به هم پیوند می دهند، درود می فرستند
( کنز العمال ، ج 2، ص 623 )
لبیک به اذان نماز
پیامبر (ص ) :اذا سمعت الاذان فأت و لو حبوا : هنگامی که اذان نماز را شنیدی ، هر چه سریعتر به مسجد بیا، گر چه سینه خیز باشد
( کنز العمال ، ج 7، ص 548 )
امام جماعت
پیامبر (ص ) :امام القوم وافدهم فقدموا فی صلاتکم افضلکم
امام جماعت هر جمعی نماینده آن در پیشگاه خداوند می باشد، پس برای امامت جماعت خود بهترینها را برگزینید
( بحار الانوار، ج ,88 ص 109 )
نماز جماعت در صبح
پیامبر (ص ) :لان اصلی الصبح فی جماعة احب الی من ان اصلی لیلتی حتی اصبح
اگر نماز صبح را به جماعت بخوانم ، در نظرم محبوبتر ازعبادت و شب زنده داری تا صبح است
( کنز العمال ، ج 8، حدیث 22792 )
آفات جدایی از جمعیت
پیامبر (ص ) :من فارق جماعة المسلمین فقد خلع ربقة الاسلام من عنقه قیل : یا رسول الله وما جماعة المسلمین ؟ قال : جماعة اهل الحق و ان قلوا
کسی که از جمعیت مسلمان جدا شود، رشته اسلام را از گردنش باز نموده .از حضرت سؤال شد: منظور کدام جمعیت است آن حضرت فرمود: مردم اهل حق ، هر چندکم باشند
( امالی شیخ صدوق ، ص 272 )
فضیلت نماز جماعت
پیامبر (ص ) :صلاة الرجل فی جماعة خیر من صلاته فی بیته اربعین سنة . قیل : یا رسول الله !صلوة یوم ؟ فقال : صلوة واحدة
نماز خواندن انسان در جماعت بهتر است از نمازی که چهل سال در خانه خوانده شود. عرض کردند:یا رسول الله ! نماز یک روز؟ حضرت فرمود: بلکه یک نماز
( وسائل الشیعه ، ج 5، ص 374 )
اخطار پیامبر و ترک نماز جماعت
امام صادق (ع ) :هم رسول الله - صلی الله علیه و اله - بأحراق قوم فی منازلهم لا یصلون بالجماعة
حضرت پیغمبر (ص )خواست خانه ها را بر قومی که در منازل نماز می گذاردند و به جماعت حاضر نمی شدند،بسوزاند
( لئالی الاخبار، ج 4، ص 205 )
بی اعتنایی به نماز جماعت
امام علی (ع ) :من سمع النداء فلم یجبه من غیرعلة فلا صلاة له
هر کس که صدای اذان جماعت را بشنوند و بدون هیچ عذری پاسخ ندهد، نماز ندارد (نمازش مقبول نیست).
( وسائل الشیعه ، ج 5، ص 375 )
برائت از آتش دوزخ و نفاق
پیامبر (ص ) :من صلی اربعین یوما جماعة یدرک التکبیرة الاولی ، کتب له برائتان برائة من النارو برائة من النفاق
کسی که نماز خود را با جماعت و با درک تکبیر اول نماز، چهل روز انجام دهد، خداوند دو برائت را برای او مقرر می سازد: 1- برائت از آتش دوزخ .2- برائت از نفاق
<-PollName->
<-PollItems->
دوری از ایمان
امام صادق (ع ) :من خلع جماعة المسلمین قدر شبر، خلع ربقة الایمان من عنقه
کسی که به اندازه یک وجب از جماعت مسلمانان (عملا) دوری کند،ریسمان ایمان را از گردنش در آورده و به دور افکنده است
( بحار الانوار، ج ,88 ص 13 )
نظم صفهای جماعت
پیامبر (ص ) :یا ایها الناس اقیموا صفوفکم و امسحوابمناکبکم لئلا یکون فیکم خلل و لاتخالفوا فیخالف الله بین قلوبکم الا و انی أراکم من خلفی
رسول خدا (ص ) خطاب به جمعیتی فرمود: ای مردم صفهای (نماز جماعت )رامنظم و مساوی کنید و دوش به دوش بایستید تا فاصله و جدایی میان شمانیفتد ونامرتب نباشید که خداوند دلهای شما را از یکدیگر دور گرداند وبدانید که من شمارا از پشت سر می بینم که چگونه نظم را در صفهای جماعت برقرار می کنید
( ثواب الاعمال ، ص 520 )
نماز و وحدت اسلامی
امام صادق (ع ) : من صلی معهم فی الصف الاول کان کمن صلی خلف رسول الله (ص ) فی الصف الاول
کسی که در صف اول نماز جماعت اهل سنت شرکت نماید، مانند آن است که در صف اول پشت سر پیامبر (ص ) نماز خوانده باشد
( وسائل الشیعه ، ج 3، ص 381 )
تأخیر نماز به خاطر جماعت
امام صادق (ع ) :عن جمیل بن صالح انه سال ابا عبدالله - علیه السلام - ایهما افضل ؟ یصلی الرجل لنفسه فی اول الوقت اویؤخرها قلیلا و یصلی باهل مسجده اذا کان امامهم ؟ قال : یؤخر و یصلی باهل مسجده اذاکان الامام
جمیل بن صالح از امام صادق (ع ) سؤال کرد: کدام یک از این دو افضل است : انسان در اول وقت نمازش را بخواند یا مقداری نماز را تأخیربیندازد تا بااهل مسجد به جماعت نماز بخواند، زمانی که مسجد امام جماعت دارد؟ حضرت فرمود:نماز را به تأخیربینداز، با اهل مسجد نماز بخوان ، زمانی که مسجد امام جماعت دارد
( وسائل الشیعه ، ج 5، ص 388 )
آفات بی میلی به مساجد
امام صادق (ع ) :و من صلی فی بیته جماعة رغبة عن المساجد فلا صلاة له و لمن صلی معه الامن علة تمنع من المسجد
و هر کس از روی بی میلی به مساجد در خانه اش هر چند نماز جماعت بخواند برای او نمازی نخواهد بودو حتی برای کسانی که با او نماز خوانده اند، مگرآن که واقعا علتی مانع از حضور درمسجد بوده باشد
( امالی الطوسی ، ج 2، ص 307 )
مداومت بر نماز جماعت
پیامبر (ص ) :و من لزم جماعة المسلمین حرمت علیهم غیبته و ثبتت عدالته
کسی که بر نماز جماعت مداومت داشته باشد، غیبت او بر مسلمانان حرام وعدالتش ثابت می شود
( وسائل الشیعه ، ج 5، ص 394 )
فضیلت نماز جماعت
پیامبر (ص ) :صلاة الجماعة افضل من صلاة الفرد بخمس و عشرین درجة
یک نماز که به جماعت برگزار گردد، برتری و فضیلت دارد بر بیست و پنج نماز فرادی
( وسائل الشیعه ، ج 5، ص 374 )
امام جماعت فکر مأمومین
امام صادق (ع ) :ینبغی للامام ان یکون صلاته علی صلاة اضعف من خلفه
بر امام جماعت شایسته است که نمازش بر اساس نمازضعیفترین مأمومین خودباشد (نماز را در حال نماز جماعت طولانی نکند).
( من لا یحضره الفقیه ، ج 1، ص 381 )
اهمیت نماز جماعت
پیامبر (ص ) :الصلاة جماعة و لو علی رأس زج اذاسئلت عمن لا یشهد الجماعة فقل : لااعرفه
نماز باید به صورت جماعت خوانده شود،و لو بر نوک تیز پیکان باشد، زمانی که از شما سؤال شد در مورد کسی که به جماعت حاضر نمی شود، بگویید اورا نمی شناسیم
( بحار الانوار، ج ,88 ص 5 )
فضیلت سمت راست
پیامبر (ص ) :فضل میامن الصوف علی میاسرها کفضل صلوة الجماعة علی صلوة الفرد
فضیلت سمت راست بر سمت چپ ، صفهای جماعت همانند فضیلت نمازجماعت است بر نماز فرادی
( جامع احادیث الشیعه ، ج 6، ص 465 )
کامل کننده نماز
پیامبر (ص ) :سووا صفوفکم فان تسویة الصف تمام الصلاة
صفهای نماز جماعت را مساوی کنید، پس همانا که مساوی کردن صفها، کامل کننده نماز است
( بحار الانوار، ج ,88 ص 20 )
حضور در نماز جماعت با قصد پاک
پیامبر (ص ) :من اتی الجماعة ایمانا واحتسابا استأنف العمل
کسی که در نماز جماعت با ایمان و قصد پاک و خشنودی خداداخل شود، اعمال خود را از سر گیرد. (کنایه از این است که گناهان گذشته اش بخشیده می شود).
( ثواب الاعمال ، ص 87 )
سبب ورود بهشت
امام صادق (ع ) :من صلی عن یمین الامام اربعین یوما دخل الجنة
کسی که سمت راست امام جماعت چهل روز نماز بخواند وارد بهشت می شود
( جامع احادیث الشیعه ، ج 6، ص 465 )
صف اول و صف ملائکة
امام علی (ع ) :افضل الصفوف اولها و هو صف الملائکة و افضل المقدم میامن الامام
بهترین صفهای نماز جماعت ، صف اول است ، وآن صف ملائکه است و بهترین جای صف اول سمت راست امام است
( بحار الانوار، ج ,88 ص 18 )
فضیلت یک رکعت
امام رضا (ع ) :فضل الجماعة علی الفرد بکل رکعة الفارکعة
فضیلت نماز جماعت بر نماز فرادی هر یک رکعت برابر دو هزار رکعت است
( بحار الانوار، ج ,88 ص 4 )
نماز جماعت سبب ورود به بهشت
پیامبر (ص ) :فما من مؤمن مشی الی الجماعة الا خلف الله علیه اهوال یوم القیامة ، ثم یأمر به الی الجنة
پس مؤمنی نیست که در راه نماز جماعت قدم بردارد مگر این که خداوند تبارک و تعالی ترس وهراس روز قیامت را برای او سبک می گیرد، سپس او را امر می کند به ورود به بهشت
<-PollName->
<-PollItems->
صفحه قبل 1 ... 7 8 9 10 11 ... 21 صفحه بعد
تبادل
لینک هوشمند
برای تبادل
لینک ابتدا ما
را با عنوان
نماز و
آدرس
s53.LoxBlog.ir
لینک
نمایید سپس
مشخصات لینک
خود را در زیر
نوشته . در صورت
وجود لینک ما در
سایت شما
لینکتان به طور
خودکار در سایت
ما قرار میگیرد.
 |
 |
 |
 |
|
 |
|
|
||
 |
 |
 |
آمار
وب سایت:Alternative content
<-PollName->
<-PollItems->
Copyright 2010 - s53.loxblog.com & Designer:
